Stanisław Kostka Antoni Feliks Poniński, znany również jako Stanisław Poniński, przyszedł na świat 13 listopada 1781 roku we Wrześni, a zmarł 4 listopada 1847 roku w Berlinie.
Był on nie tylko właścicielem ziemskim, ale również od 1806 roku pełnił zaszczytną funkcję pułkownika oraz dowódcy 12 Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego.
Poniński został pruskim hrabią w 1840 roku, co wiązało się z posiadaniem prawa pierworodztwa oraz warunkiem, że zachowa stopień posiadania Wrześni.
Życiorys
Stanisław Poniński był synem Marcelego Ponińskiego, wojskiego gnieźnieńskiego i posła na Sejm Wielki, oraz Rozalii Grudzielskiej. Szkolenie rozpoczął w instytucjach edukacyjnych kontrolowanych przez pijarów, a następnie kształcił się w Korpusie Kadetów w Warszawie. Po utracie polskiej niepodległości, udał się na studia prawnicze do Halle. W roku 1803 powrócił do Wrześni, gdzie zajął się administracją dóbr rodziny.
W 1806 roku, po wkroczeniu wojsk francuskich do Wielkopolski oraz rozbiciu Prus przez Napoleona, Poniński zaangażował się w utworzenie 4 pułku piechoty. Uczestniczył w kilku istotnych bitwach, w tym pod Iławą, Gdańskiem oraz Frydlandem. Po zakończeniu działań wojennych w Tylży, zrezygnował z działalności wojskowej, a później brał udział w pracach komisji funduszy wojskowych w departamentach poznańskim i bydgoskim.
W czasie wojny z Austrią w 1809 roku, Poniński objął stanowisko komisarza powiatu pyzdrskiego i w 1811 roku został marszałkiem sejmiku powiatowego. Jako radca departamentu poznańskiego pełnił funkcję w 1812 roku. Po upadku Napoleona, współpracując z namiestnikiem, księciem Antonim Radziwiłłem, uczestniczył w konsultacjach z rządem pruskim na temat administracji Wielkiego Księstwa Poznańskiego oraz reform agrarnych, które wspierał po 1823 roku.
W roku 1821 był współorganizatorem Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Poznaniu, pełnił również rolę pierwszego dyrektora generalnego aż do 1839 roku. W okresie 1827–1837 był wicemarszałkiem, a w 1837–1843 marszałkiem sejmu prowincjonalnego w Poznańskiem. W 1837 roku wybrany na deputowanego stanu rycerskiego z powiatu wrzesińskiego do sejmiku prowincjonalnego, reprezentował orientację legalistyczną, lojalistyczną wobec zaborcy. W 1840 roku otrzymał tytuł hrabiego.
W ostatnich latach swojego życia zrezygnował z aktywności publicznej, jedynie w 1844 roku przewodniczył Towarzystwu Rolniczemu w powiecie wrzesińskim. Zmarł 4 listopada 1847 i został pochowany na Cmentarzu Farnym we Wrześni.
W 1808 roku ożenił się z Anną Sierakowską. Para miała kilku potomków: synów Edwarda oraz Bolesława, a także córki Anielę, Joannę, Paulinę, Rozalię, Sewerynę oraz Wiktorię.
Odznaczenia St. Ponińskiego obejmują:
- Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari (polski),
- Krzyż Kawalerski Legii Honorowej (francuski).
Przypisy
- Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 r., s. 582.
- Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 r., s. 581.
- Stanisław Karwowski, Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego t. I 1815-1852, Poznań 1918 r., s. 157.
Oceń: Stanisław Poniński