Ireneusz Pawlak

---

Życiorys

Ireneusz Pawlak rozpoczął swoją edukację w latach 1954–1960, gdzie studiował filozofię oraz teologię w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie. W dniu 12 czerwca 1960 roku przyjął sakrament kapłaństwa. W tym samym roku postanowił kontynuować naukę, zapisując się na studia w Instytucie Muzykologii Kościelnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Ukończył te studia w 1964 roku, broniąc pracę magisterską zatytułowaną Analiza paliograficzno-muzyczna graduału klarysek gnieźnieńskich 1418, która została napisana pod kierunkiem Hieronima Feichta, a także uzyskał licencjat z teologii.

Po zakończeniu nauki, w 1965 roku, Pawlak został kierownikiem Chóru Katedralnego, który działał przy Bazylice Prymasowskiej w Gnieźnie. Równocześnie prowadził wykłady w seminarium duchownym na temat śpiewu kościelnego. Od 1970 roku jego związek z Instytutem Muzykologii KUL stał się na stałe. Ciekawym osiągnięciem było założenie w 1974 roku zespołu „Schola Gregoriana KUL”, którym kierował aż do 2002 roku.

W 1976 roku Ireneusz Pawlak obronił swoją pracę doktorską, w której zajmował się śpiewami „Alleluja” z graduału Macieja Drzewickiego z 1536 roku, pod kierunkiem Karola Mrowca. Jego habilitacja z 1989 roku dotyczyła tematu Graduały piotrkowskie jako przekaz chorału gregoriańskiego w Polsce po Soborze Trydenckim. Pełnił również różne funkcje administracyjne. W latach 1989–1991 był kierownikiem Instytutu Muzykologii KUL, a od 1995 do 2002 roku kierował Katedrą Chorału Gregoriańskiego tego samego uniwersytetu.

Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w 2001 roku, broniąc rozprawy Muzyka liturgiczna po Soborze Watykańskim II w świetle dokumentów Kościoła. W tym samym roku rozpoczął wykłady w Katedrze Sztuki Muzycznej Uniwersytetu Katolickiego w Rużomberoku, gdzie pozostawał aktywny do 2007 roku. W 2002 roku został uhonorowany tytułem profesora zwyczajnego. Ponadto, w latach 2003–2005 pełnił znowu rolę dyrektora Instytutu Muzykologii KUL.

Od 2001 roku Ireneusz Pawlak był liderem Stowarzyszenia Polskich Muzyków Kościelnych, a w 1977 roku wstąpił do Towarzystwa Naukowego KUL, gdzie działał jako członek i współpracownik, osiągając status członka korespondenta w 1995 roku. Dodatkowo, był aktywnym członkiem Consociatio Internationalis Musicae Sacrae od 2001 roku oraz włączył się do Komitetu Nauk Teologicznych PAN od 2003 roku.

Nagrody

W 2003 roku Ireneusz Pawlak został uhonorowany prestiżową nagrodą Prymasa Polski „Srebrna piszczałka”. To wyróżnienie stanowi dowód jego znacznych osiągnięć w rozwoju muzyki kościelnej w Polsce.

Twórczość

Ireneusz Pawlak był osobą głęboko zaangażowaną w badanie oraz rozwój historii chorału gregoriańskiego w Polsce. Jego prace badawcze skupiały się na analizie chorału gregoriańskiego w kontekście zmian, które miały miejsce po Soborze Trydenckim, a także na współczesnej monodii liturgicznej.

Jako autor, Pawlak miał na swoim koncie ponad 200 publikacji naukowych, które obejmowały zarówno prace o charakterze naukowym, jak i popularnonaukowym, co świadczy o jego szerokim zakresie wiedzy i umiejętności przekazywania jej różnorodnym odbiorcom.

Dodatkowo, był również kompozytorem, którego dorobek obejmował około 100 pieśni kościelnych oraz 3 msze liturgiczne napisane w języku polskim. Jego twórczość nie ograniczała się jedynie do komponowania; opracował również melodie, które zostały włączone do oficjalnych ksiąg liturgicznych, takich jak mszał rzymski oraz Zbiór Mszy o NMP.

Publikacje

Książki

W zakresie literatury poświęconej muzyce liturgicznej, Ireneusz Pawlak z dumą prezentuje swoje publikacje, które stanowią ważny wkład w tej dziedzinie. Wśród nich wyróżnia się pozycja „Muzyka liturgiczna po Soborze Watykańskim II w świetle dokumentów Kościoła”, opublikowana przez wydawnictwo Polihymnia w Lublinie w 1999 roku, oraz „Graduały piotrkowskie jako przekaz chorału gregoriańskiego w Polsce po Soborze Trydenckim”, wydana w 1988 roku przez Redakcję Wydawnictw KUL.

Jego współautorstwo z Dąbkiem Stanisławem, zatytułowane „Thesaurus musicae sacrae summa cura servetur et faveatur”. Historia i współczesność muzyki liturgicznej w Polsce 100 lat od wydania Motu proprio papieża Piusa X, również zasługuje na uwagę, a książka ta ujrzała światło dzienne w 2004 roku.

Rozprawy

W tej kategorii Pawlak zrealizował szereg ważnych rozpraw, w tym „Bibliografia prac księdza profesora dra hab. Karola Mrowca”, zamieszczoną w „Musicae Sacrae Ars et Scientia. Księga ku czci Ks. Karola Mrowca” z Lublina z 1987 roku.

Interesującą pozycją jest także „Chorał gregoriański jako źródło melodyki polskich śpiewów mszalnych po Soborze Watykańskim II”, która znajdowała się w publikacji redagowanej przez T. Jeża w 2003 roku.

Pawlak przyczynił się również do opracowania pracy „Jednogłosowe śpiewy liturgiczne po Soborze Watykańskim II”, opublikowanej w 1992 roku przez Katolicki Uniwersytet Lubelski. W 2000 roku jego badania ukazały się w pracy dotyczącej „Muzyki liturgicznej i jej walorów duszpasterskich” w tomie wydanym przez Papieski Instytut Polski.

Warto również wspomnieć o jego rozprawach na temat „Nieszporów maryjnych w polskich śpiewnikach katolickich II połowy XX wieku” oraz „Obnova liturgickiej hudby po Druhom vatikánskom koncile”, które ukazały się w „Adoramus Te”.

Artykuły

Wśród wielu artykułów Pawlaka, można znaleźć teksty takie jak „Alleluia z wersetem w liturgii mszalnej”, opublikowany w „Ruchu biblijnym i liturgicznym” w 1977 roku oraz „Dzieje organów katedralnych w Gnieźnie”, zamieszczony w „Roczniki Humanistyczne” w 1979 roku.

Artykuły takie jak „Muzyka liturgiczna między prawem a życiem” oraz „Organy i organiści katedry gnieźnieńskiej do połowy XVI wieku” również stanowią interesującą lekturę, zyskując uznanie w środowisku muzykologicznym.

Redakcje naukowe

Pawlak pełnił także funkcje redakcyjne, w tym „Musicae sacrae ars et scientia. Księga ku czci Ks. Prof. Karola Mrowca”, która ukazała się w 1987 roku. W 1991 roku natomiast, wprowadził swoją redakcję do „Śpiewnika liturgicznego”, wydawanego przez Towarzystwo Naukowe KUL.

W jego dorobku znalazła się również publikacja zatytułowana „Kształcenie głosu”, redagowana przez Halinę Zielińską, która ukazała się w 1996 roku w Lublinie.

Edycje krytyczne vel redakcje naukowe wydawnictw nutowych

Pawlak zrealizował także edycje nutowe, w tym „Nieszpory niedzielne”, wydane przez Siostry Urszulanki SJK w 2001 roku, a także „Śpiewy liturgiczne” opublikowane przez Hejnał w Płocku w 1996 roku.

Inna ważna publikacja, to „Śpiewy uwielbienia”, której edycja miała miejsce w 1993 roku przez Polihymnię w Lublinie.

---

Oceń: Ireneusz Pawlak

---