Ławeczka Bronisławy Śmidowiczówny we Wrześni jest wyróżniającym się pomnikiem, który upamiętnia Strajk Dzieci Wrzesińskich z 1901 roku. Była ona współorganizatorką tego historycznego wydarzenia, które miało istotne znaczenie w walce o prawa edukacyjne.
Pomnik przyjmuje formę naturalnej wielkości ławki szkolnej, wykonaną z brązu, która odzwierciedla wzór ławki do nauki z muzealnej sali. Na ławce widnieje postać Bronisławy, która została modelowana na podstawie zdjęcia autorstwa F. Furmanka.
Dziewczynka siedząca na ławce przytula katechizm napisany w języku polskim, jednocześnie odpychając od siebie katechizm w języku niemieckim. Symbolika tego gestu jest niezwykle wymowna, ukazując dążenie do zachowania polskiej tożsamości w obliczu przymusowej germanizacji.
Inicjatywa budowy tego pomnika zrodziła się dzięki radnemu Szymonowi Paciorkowskiemu, który zdobył pozytywną opinię burmistrza Wrześni, Tomasza Kałużnego. Projekt ławki stworzył poznański artysta Jerzy Sobociński, a samą konstrukcję wykonał jego syn Robert Sobociński.
Historia Bronisławy Śmidowiczówny
W kontekście trudnych relacji uczniów z niemieckim systemem edukacyjnym, historia Bronisławy Śmidowiczówki pokazuje odwagę młodych ludzi w obliczu opresji. Uczennica ta, oddając nauczycielowi katechizm w języku niemieckim, trzymała go przez fartuszek, aby nie splamić sobie rąk.
Dzieci, posłuchawszy wspólne rady swoich rodziców, wybrały drogę biernego oporu, odmawiając odpowiadania w języku niemieckim podczas lekcji religii. Ta postawa skutkowała poważnymi konsekwencjami – spadły na nie represje i kary cielesne, które miały na celu zdławić ich duch walki.
Wielu uczniów doświadczało surowych kar, w tym aresztów, które trwały czasami przez kilka godzin. Używano też różnych form przemocy fizycznej, w tym kar cielesnych, które miały miejsce wielokrotnie, a szczególnie trzykrotnie, w dniach 2, 13 i 20 maja 1901. Najdotkliwiej pobito Stanisława Jerszyńskiego oraz Bronisławę Śmidowiczównę.
Działania te były efektem faktu, że niemieccy nauczyciele nie potrafili w żaden inny sposób poradzić sobie z narastającymi napięciami i oporem ze strony uczniów.
Lokalizacja pomnika
Planowano, aby ławeczka Bronisławy Śmidowiczówny pojawiła się na wrzesińskim rynku, jednak po dłuższych dyskusjach zdecydowano, że jej ostateczna lokalizacja będzie na skwerze przy ulicy Jana Pawła II. To miejsce znajduje się tuż obok dawnej Katolickiej Szkoły Ludowej, w której obecnie funkcjonuje Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich.
Odsłonięcie pomnika
Uroczystość związana z odsłonięciem ławeczki miała miejsce 18 maja 2008 roku. W tym samym czasie, w pobliskim Muzeum Regionalnym, zorganizowana została impreza pod nazwą „W pruskiej szkole”, która stanowiła część Europejskiej Nocy Muzeów.
Inne pomniki we Wrześni upamiętniające strajk dzieci wrzesińskich
Września, jako miasto o bogatej historii, posiada wiele pomników, które upamiętniają ważne wydarzenia oraz postacie związane z regionem. Wśród nich wyróżniają się te, które honorują strajk dzieci wrzesińskich, znaczące wydarzenie w historii Polski. Poniżej prezentujemy kilka z tych pomników:
- Pomnik Dzieci Wrzesińskich, upamiętniający bohaterską postawę dzieci z Wrześni,
- Pomnik Marii Konopnickiej, znanej pisarki i działaczki,
- Pomnik Jana Pawła II, upamiętniający wielkiego papieża i jego duchowe przesłanie.
Te obiekty są nie tylko atrakcjami turystycznymi, ale również stanowią ważne symbole pamięci o historycznych wydarzeniach oraz osobach, które miały wpływ na kształtowanie się polskiej kultury i historii.
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Pomnik Dzieci Wrzesińskich we Wrześni | Pomnik Jana Pawła II we Wrześni | Pomnik Marii Konopnickiej we Wrześni | Pomnik 68 Pułku Piechoty we Wrześni | Pomnik Katyński we WrześniOceń: Ławeczka Bronisławy Śmidowiczówny we Wrześni