Zefiryn Ludwik Machalla urodził się 1 sierpnia 1915 roku we Wrześni, gdzie rozpoczął swoje życie, które miało być związane z historią polskiego wojska. Jako osoba, która w późniejszych latach zyskała status majora, Machalla odegrał istotną rolę w strukturach Wojska Polskiego.
Jego życie zakończyło się 10 stycznia 1952 roku w Warszawie, co świadczy o jego silnym związku z stolicą oraz wpływie, jaki miał na rozwój wojska w tym okresie.
Życiorys
Zefiryn Machalla urodził się 1 sierpnia 1915 roku we Wrześni, w rodzinie Ludwika i Zofii z Kozłowskich. Przyszły oficer kształcił się w Państwowym Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego, gdzie zakończył edukację zdaniem matury w 1934 roku. Następnie zajął się nauką wojskową, kończąc z wyróżnieniem Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 14 DP, mając na celu przyłączenie się do 57 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Poznaniu. W dalszej kolejności, miejsce jego nauki zostało przeniesione do Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie-Ostrowi Mazowieckiej.
Pierwsze awanse rozpoczął jako podporucznik, którego mianowanie odbyło się z datą 1 października 1937 roku, osiągając 9. lokatę wśród oficerów piechoty. W marcu 1939 roku był już dowódcą plutonu w 5 Pułku Strzelców Podhalańskich stacjonującym w Przemyślu.
W trakcie kampanii wrześniowej, Machalla dowodził 7. kompanią 5 PSP. Po kapitulacji został wzięty do niewoli przez NKWD, początkowo w Przemyślu, a później w Starobielsku, gdzie uniknął tragicznego losu wielu polskich oficerów. Zesłany do Archangielska w ZSRR, dołączył do 16 Pułku Piechoty, pełniąc funkcję zastępcy szefa sztabu, a później trafił również do 14 Pułku Piechoty.
W 1947 roku rozpoczął pracę w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego. Po wojnie, w 1951 roku, został skazany przez Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie na karę śmierci na podstawie artykułów, które skazały go na wyroki na podstawie 86 § 1 i 2 kkWP oraz art. 7 w związku z art. 15 § 1 i 2 mkk. Podczas śledztwa doznawał brutalnego traktowania, co doprowadziło go do wymuszenia zeznań.
Oskarżającym go był płk. Marian Frenkiel, a wyrok zapadł pod administracją ppłk. Feliksa Aspisa, mjr. Teofila Karczmarza oraz ppor. Stefana Michnika. Podczas procesu nie miał obrońcy, a przesłuchania były niejawne. Po ogłoszeniu wyroku, Zefiryn Machalla cofnął wcześniej złożone zeznania.
Egzekucja wyroku miała miejsce 10 stycznia 1952 roku. Miejsce, gdzie spoczywa, pozostaje nieznane; istnieją jednak sugestie, że mógł być pochowany na Cmentarzu w Trojanowie obok płk. Zdzisława Barbasiewicza. Grób symboliczny usytuowany jest w Kwaterze „na Łączce” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie.
Po latach, w 1956 roku, Najwyższy Sąd Wojskowy uchylił niesprawiedliwy wyrok. Zefiryn Machalla zasłużył na uznanie, otrzymując Srebrny Krzyż Zasługi oraz Medal Zwycięstwa i Wolności 1945.
Przypisy
- Rybka i Stepan 2021 r., s. 59.
- Informacja Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Rybka i Stepan 2006 r., s. 657.
- Rybka i Stepan 2006 r., s. 109.
- Płk Ludwik Głowacki sugeruje kw. XII, rząd 285 grób 2, zob. M.Szejnert, „Śród żywych duchów”, ANEKS 1990 r., str. 179.
- Jerzy J. Poksiński, Victis Honos. „Spisek w wojsku”, Warszawa: Wydawn. Bellona, 1994 r., s. 24, ISBN 83-11-08246-4.
- Dane za www.honor.pl
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Józef Matecki (pułkownik) | Friedrich-Wilhelm Bock | Władysław Kaliszewski | Aleksander Kurowski | Szczepan Przybylski | Aleksander Tomaszewski (1891–1970) | Felicjan MaryńskiOceń: Zefiryn Machalla